İnsan üreme sistemi karmaşık bir yapıya sahiptir. Hamile kalabilmek için yumurtlama ve döllenme proseslerinin kusursuz çalışması gerekir.
• Kadının beynindeki hipofiz bezi her ay yumurtalıkları döllenme için bir yumurtayı salıvermesini haber verir.
• Hipofiz hormonları (FSH – LH) yumurtalıkları bir yumurta salıvermesi için uyarır. Buna yumurtlama denir. 28 günlük menstural döngünün genellikle 14. gününde gerçekleşir.
• Serbest kalan yumurta fallop tüplere doğru yolculuğuna başlar ve serbest kalmasından itibaren 24 saat içinde döllenebilir. Yumurtlamadan 1 veya 2 gün önce gerçekleşen cinsel ilişki ile gebelik şansı artar.
• Bu süreçte gebe kalabilmek için, spermin yumurta ile fallop tüplerde buluşması gereklidir. Sperm yumurtayı 72 saat içinde dölleme yetisine sahiptir. Spermin yumurtaya ulaşabilmesi için erkeğin ereksiyon olması ve boşalabilmesi gereklidir. Ayrıca yeterli sayıda, düzgün şekilde ve doğru yönde hareket eden sperme ihtiyaç vardır.
• Spermin yumurtaya ulaşabilmesi için, kadının sağlıklı bir vajinal ve rahim alanına sahip olması gereklidir.
• Yumurta döllenirse, rahmin içine yerleşir.
Bazı çiftler için, bu karmaşık süreçte bir şeyler ters gider ve sonuçta infertilite gerçekleşir. İnfertititenin neden veya nedenleri her iki eşi de ilgilendirebilir:
• Vakaların % 20’sinde infertilite sadece erkek kaynaklıdır.
• Vakaların % 30 – 40’ında infertilite hem erkek hem kadın kaynaklıdır.
• Vakaların % 40 – 50’sinde infertilite sadece kadın kaynaklıdır.
Kadınlarda Kısırlık Nedenleri
Yumurtlamada (ovulasyon) meydana gelen bozukluklar: Kadında en sık görülen kısırlık nedenidir.
Tüplerin hasarlı olması: Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksızlaştırır.
Endometriozis: Endometriozis rahim içini döşeyen dokunun (Endometrium) rahim dışında gelişmesi olarak ifade edilir.
Rahime ait problemler: Rahim(Uterus) içinde myom, polip veya yapışıklı(sineşi) olması.
Doğuştan gelen rahim olmaması veya cocuk gelişimine müsaade etmeyen anomalilerin olması
Rahim ağzındaki yapısal, enfeksiyona ait veya bu bölgedeki salgıyla (mukus) ait bozukluklar kısırlık sebebi olabilir.
Alerjik Nedenler: Alerjik nedenler kısırlık nedeni olabilmekle birlikte teşhisleri ve tedavileri zordur.
Erkeklerde Kısırlık Nedenleri
Sperm üretiminde aksaklıklar: Sperm şekli, sayısı veya hareket kabiliyetindeki zayıflıktan kaynaklanır.
Yapısal Bozukluklar: Spermin üretim yeri olan testislerden dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir.
Çevresel Faktörler: Aşırı sıcakta çalışmak, sürekli oturmak, kimyasal maddeler solumak, kısırlık sebeplerinden bir kaçıdır. Normal yaşamınızdaki faaliyetlerin birçoğu fazla olmasa da kısırlığa neden olabilir, örneğin işinizin stresli olması dahi kısırlığa sebep olabilir. Çocuğu olmayan insanların ilkin yaşam tarzlarında değişiklik yapmaları gerekir. Sigara içiliyorsa bırakılmalıdır. Alkolden uzak durulmalıdır. Sürekli oturulmamalı, sıcakta çalışmamalı ve düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
Teknolojinin gelişmesi ile erkek kısırlığı tedavisindeki en son yenilikler sayesinde artık gelişkin spermi olmayan erkeklere de testis dokusundan elde edilen spermleri kullanarak yardım edilebilmektedir. Sperm üretimi defekti varsa MicroTESE operasyonlarıyla sperm testi 'sıfır' çıkan erkeklerin %60’ında yeterli olgun sperm elde edilebilmektedir. Kanal tıkanıklığı olan erkeklerde MicroTESE işlemi ile %100 sperm bulunabilir.